DIT zei Dieuwertje Blok tijdens herdenking op de dam

In haar toespraak bij de Nationale Herdenking op de Dam zei tv- en radiopresentator Dieuwertje Blok dat herdenken voor haar niet passief is. "Het gaat voor mij om de verbinding die je maakt met nu, met de toekomst. Wat doe je met de onverdraagzaamheid van nu, in je eigen land, je eigen buurt?"

De presentatrice van onder meer het Sinterklaasjournaal, geboren in 1957, geeft elk jaar colleges over vrijheid op verschillende basisscholen. Op de Dam vertelde ze over haar joodse moeder, die 17 was toen de Tweede Wereldoorlog begon en 2,5 jaar ondergedoken had gezeten. "Een joods meisje in deze stad, in Amsterdam, een meisje met levenshonger. Toen ik op die leeftijd uit huis ging om te genieten van nog meer vrijheid, werd die van haar juist steeds meer ingeperkt. Steeds meer plekken waar het haar verboden werd te komen, haar wereld werd steeds kleiner."

Memoreren

Blok memoreerde het jonge gezin waar haar opa en oma onderdoken: Jaap en Ans de Haan en hun dochtertje Thea. "Het was voor hen zo vanzelfsprekend om te kiezen voor een groter belang dan dat van henzelf. Een keuze met gevaar voor eigen leven." Jaap werkte op de drukkerij van verzetskrant Trouw en werd verraden. Met andere medewerkers werd hij opgepakt en gefusilleerd, zei Blok. "Aan hem denk ik en niet alleen vandaag. Hij en Ans zijn voor mij voorbeelden."

Voor Joden Verboden

Ook vroeg ze zich af wat ze zelf zou hebben gedaan, toen er op openbare plaatsen borden verschenen met daarop 'Voor Joden Verboden'. "Vaak denk ik dan: wat zou ik doen? Zo’n bord dat een groep landgenoten, je buren misschien wel, wegzet. Mensen terugbrengt tot één deeltje van wie ze zijn, hun kleur, religie, afkomst, noem maar op. Went zoiets? Zou ik wegkijken?"

Belang geschiedenis

Blok besloot haar toespraak door het belang van het leren van de geschiedenis te benadrukken. Ook zei ze nog dat mensen ook vandaag de dag niet teruggebracht moeten worden tot één deel van hun verhaal. "Het is heel mooi één dag per jaar twee minuten te herdenken, maar eigenlijk zouden dit soort vragen ons elke dag bezig moeten houden. Wat kunnen we leren van de geschiedenis, hoe doen we het zelf?"

Marcel Möring

Voorafgaand aan de herdenking op de Dam hield schrijver Marcel Möring de 4 mei-voordracht Mens en medemens. Daarin stelde hij dat we een maatschappij kunnen zijn waarin 'de ander' naast en met ons leeft, zonder daarmee onze eigen overtuigingen geweld aan te doen. "Als we een mens tussen medemensen willen zijn, moeten we onszelf kunnen voorstellen als de ander", zo klonk het.

Hart van Nederland was aanwezig bij de dodenherdenking op de dam vandaag. Bovenaan is de video van de toespraak van de 17-jarige Loewana over haar Sinti-roots te zien.