Koning Willem-Alexander reageert op nazi-lidmaatschap van zijn opa

Koning Willem-Alexander vindt dat "we het verleden onder ogen moeten zien, ook de minder mooie gedeeltes". Dat zei hij donderdagmiddag in een reactie op het nieuws rondom zijn grootvader prins Bernhard. Woensdag dook de NSDAP-lidmaatschapskaart van Bernhard op (zie video).

"Ik kan me wel heel goed voorstellen dat het nieuws grote impact heeft, veel emoties oproept, met name bij de Joodse gemeenschap", zei de koning voorafgaand aan de uitreiking van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst in het Koninklijk Paleis op de Dam. "Maar ik ben ervan overtuigd dat we het verleden onder ogen moeten zien, ook de minder mooie gedeeltes van het verleden."

Daarom heeft de koning besloten het archief tot 6 september 1948 vrij te geven, zo werd eerder al bekendgemaakt door het koninklijk huis. "Ik heb zelf ook de mogelijkheid dingen uit het archief te halen, maar ik heb besloten dat niet te doen. Ik vind dat het hele archief zo transparant mogelijk beschikbaar moet zijn, voor de geschiedschrijving." Onderzoekers kunnen vanaf januari brieven, documenten en andere bronnen tot 1948 uit deze archieven raadplegen.

Ontkend

Het bestaan van de NSDAP-lidmaatschapskaart van Bernhard werd woensdag door de Rijksvoorlichtingsdienst bevestigd. Historicus Flip Maarschalkerweerd, tevens oud-directeur van het Koninklijk Huisarchief, meldde het bestaan ervan in NRC en in zijn boek De Achterblijvers. Hij vond de kaart in het privéarchief van de prins dat hij na zijn overlijden moest inventariseren.

Prins Bernhard heeft zijn lidmaatschap van de nazipartij van Adolf Hitler tot aan zijn dood in 2004 ontkend. "Ik kan met de hand op de Bijbel verklaren: ik was nooit een nazi. Ik heb nooit het partijlidmaatschap betaald, ik heb nooit een lidmaatschapskaart gehad", zei hij in een interview met de Volkskrant, dat na zijn dood werd gepubliceerd.

Het CIDI, een belangrijke stem van de Joodse gemeenschap in Nederland, wil dat de regering een onderzoek instelt naar het verleden van de prins. Demissionair premier Mark Rutte liet weten een onderzoek niet nodig te vinden.

De reactie van de koning op beeld is in onderstaande video van Hart van Nederland te zien:

0:51

Koning over NSDAP-lidmaatschap Bernhard: 'Moeten verleden onder ogen zien'